آزمایش قبل از بارداری و معاینه پزشک به اطمینان از آمادگی بدن شما برای بارداری سالم کمک می کند. حتی اگر قبلاً بچه‌دار شده‌اید آزمایش قبل از بارداری توصیه میشود. زیرا ممکن است سلامتی فرد از آخرین بارداری تغییر کرده باشد. برخی از شرایط پزشکی مانند افسردگی، دیابت، فشار خون بالا و نداشتن وزن مناسب می توانند بر بارداری تأثیر بگذارند. زوج هایی که قصد بچه دار شدن دارند باید قبل از اقدام برای بچه دار شدن با پزشک مشورت کنند. بر اساس سابقه خانوادگی و پزشکی والدین بیولوژیکی، ممکن است آزمایشهای خاصی برای اطمینان از بارداری سالم توصیه شود. در این مقاله به بررسی جامع این آزمایش‌ها می‌پردازیم. دیگر نیازی نیست تا برای انجام آزمایش به آزمایشگاه بروید.
فهرست مطالب
- آزمایش های دوران بارداری شامل چه مواردی است؟
- آزمایشهای ادرار و خون قبل در بارداری
- مهمترین آزمایشهای پیش از حاملگی کدامند؟
- آزمایش خون برای تشخیص اختلالات ژنتیکی چگونه انجام می شود؟
- آزمایش گلوکز چیست؟
- بررسی آزمایش عملکرد تیروئید
- تست پاپ اسمیر چیست؟
- سخن پایانی و سوالات متداول
آزمایش های دوران بارداری شامل چه مواردی است؟
آزمایشات قبل بارداری به شما کمک می‌کند تا مطمئن شوید که بدن شما برای بارداری آماده است. این آزمایش‌ها فاکتورهای بسیار مهمی را در بدن شما بررسی می‌کند تا در صورت لزوم به درمان بعضی ناهنجاری‌ها پیش از بارداری بپردازید تا شما و فرزندتان دچار مشکل نشوید. شما می‌توانید هر زمان که بخواهید (حتی تا یک سال قبل از بارداری) آزمایشات پیش از بارداری را انجام دهید.
برخی از شرایط پزشکی مانند دیابت، تیروئید، فشار خون بالا و اضافه وزن می‌توانند بر بارداری شما تاثیر بگذارند. این آزمایش‌ها همه این شرایط را بررسی میکنند تا بتوانید در شرایط ایده‌آلی اقدام به فرزندآوری کنید و به اندازه آزمایشات بارداری دارای اهمیت هستند.
به طور کلی می‌توان گفت آزمایش قبل بارداری شامل چند دسته متفاوت میشود که مهمترین آنها شامل موارد زیر است:
آزمایشهای بررسی سلامت خون (هماتولوژی)
- آزمایش CBC (معاینه کامل خون): این آزمایش میتواند سلامت عمومی بدن را با بررسی فاکتورهایی مانند هموگلوبین نرمال، پلاکت خون و … نشان دهد. هموگلوبین کافی در دوران بارداری مهم است، زیرا هموگلوبین اکسیژن را برای جنین فراهم می‌کند.
- بررسی سطح آهن و آزمایش کم‌خونی: بررسی سطح آهن بیمار قبل از بارداری مهم است، زیرا کمبود آهن یک مشکل رایج در زنان باردار است و در صورت عدم درمان میتواند منجر به خستگی و کم خونی شود. بیماری‌هایی از جمله تالاسمی نیز با این آزمایش قابل تشخیص است.
- آزمایش BG RH: این آزمایش گروه خونی زوجین را بررسی می‌کند. در صورتی که خون مادر منفی و خون پدر مثبت باشد ممکن است مشکلاتی برای جنین به وجود آید.
آزمایشهای بیوشیمی
- آزمایش Vit D3 و آزمایش کلسیم (Ca): کمبود ویتامین دی و کلسیم میتواند بر سلامت استخوان‌های مادر و همچنین استخوان‌های در حال رشد جنین تاثیر بگذارد.
- آزمایش cholesterol: کلسترول بیش از حد میتواند منجر به زایمان زودرس شود.
تست‌های بررسی هورمون‌ها
- آزمایش TSH : عدم تعادل هورمون تیروئید میتواند بر تخمک‌گذاری زن و در نتیجه باروری او تاثیر بگذارد. عملکرد خوب تیروئید مادر برای رشد مغز کودک بسیار مهم است. به همین دلایل تفسیر آزمایش TSH میتواند پیش از بارداری بسیار مهم باشد.
- آزمایش FSH (هورمون محرک فولیکول) و آزمایش LH (هورمون لوتئینیزه): این هورمون‌ها به حفظ چرخه قاعدگی و تخمک گذاری سالم کمک میکنند.
- آزمایش AMH: برای بررسی ذخایر تخمدانی زنان استفاده میشود و میتواند شانس بارداری را بررسی کند.
آزمایشهای میکروبیولوژی
- آزمایش کلامیدیا و آزمایش سوزاک: هر دو باکتریایی و اغلب بدون علامت هستند، این بیماری‌های مقاربتی در صورت عدم درمان می‌توانند منجر به عوارض خطرناکی از جمله ناباروری شوند.
- آزمایش غربالگری سرطان دهانه رحم: این آزمایش برای تشخیص نوعی ویروس است که میتواند به سرطان دهانه رحم تبدیل شود.
آزمایشهای سرولوژی
- آزمایش HBsAg و آزمایش HBs Ab: این آزمایش‌ها برای تشخیص هپاتیت ب به کار می‌روند. هپاتیت B بسیار مسری است و به راحتی در زمان زایمان به نوزاد منتقل میشود.
- آزمایش سرخک، اوریون، سرخجه و واریسلا، دیفتری، کزاز و سیاه سرفه: این بیماری‌ها می‌توانند سیستم ایمنی نوزاد را با اختلال مواجه کنند. سرخجه و واریسلا می‌توانند باعث ناتوانی‌های مادام العمر در نوزاد شوند.
علاوه بر موارد بالا در چکاپ قبل بارداری، آزمایش دیابت (شامل آزمایش FBS و آزمایش OGTT)، آزمایش ایدز و آزمایش اوره نیز میتواند انجام شود.
آزمایشهای ادرار و خون قبل در بارداری
اغلب آزمایش‌هایی که در بالا معرفی شد نوعی آزمایش خون هستند. آزمایش CBC، آزمایش بررسی هورمون‌ها و بسیاری از آزمایشهای تشخیص بیماری جزء آزمایش خون محسوب می‌شوند. برای انجام این آزمایش، نمونه‌ای از خون شما توسط تکنسین آزمایشگاه دریافت میشود و پس از تجزیه و تحلیل، نتیجه آن در اختیار شما قرار می‌گیرد.
آزمایش ادرار قبل از بارداری
بعضی از آزمایشات پیش از بارداری از طریق آزمایش ادرار انجام می‌شوند. این آزمایش‌ها شامل دریافت مقدار کمی از ادرار شما است. نمونه ادرار در اغلب موارد باید در صبحگاه و پس از ناشتایی ۱۲ ساعته جمع‌آوری شود. آزمایش کلامیدیا و آزمایش کراتینین می‌توانند از طریق آزمایش ادرار اندازه‌گیری شود.
سونوگرافی پیش از بارداری
سونو قبل از حاملگی یکی از گام های موثر برای بارداری بی خطر می باشد. اما اینکه چه زمانی این سونو را انجام دهیم اهمیت زیادی دارد. انجام این سونو در هر زمان پیش از بارداری درست است و تاریخ مشخصی برای آن وجود ندارد.
اگر اصرار دارید، میزان تخمدان های ذخیره ای خود را بدانید، می توانید با انجام یک سونوگرافی ساده به این موضوع پی ببرید. اندازه مناسب تخمدان ها برای بارداری چه میزان است؟ سایز ۳ سی سی برای تخمدان ها مناسب بوده و شرایط مساعدی را برای بارداری ایجاد می کند. این در صورتی است که سایر فاکتورها نیز در حد نرمال قرار داشته باشند. این افراد تا حدودی می توانند بارداری بی خطری داشته باشند.
تست غربالگری دیابت پیش از بارداری
تست ( FBS ) قند خون ناشنا میباشد که نیاز به ۱۰ تا ۱۲ ساعت ناشتایی شب تا صبح دارد و در صبح باید انجام شود که باید میزان قند خون در رنج نرمال قرار بگیرد.
انم های دیابتی نوع ۲ که قندشان با داروهای خوراکی پائین آورنده قند خون کنترل میشود لازم است مصرف قرص را زیر نظر پزشک کنار بگذارند وانسولین درمانی را آغاز کنند و باید حتما تست HBA1Cا(قند سه ماهه) نجام انجام دهند که باید حتما میانگین آن در رنج نرمال باشد. زیرا بعضی از آنها دچار دیابت بارداری می‌شوند.
مهمترین آزمایشهای پیش از حاملگی کدامند؟
آزمایش های قبل از بارداری و اهمیت آن نقش مهمی در تجربه ی یک بارداری باکیفیت ایفا می کند. با انجام این آزمایشات متوجه می شوید که آیا بدن شما برای بارداری آماده است یا خیر! برای این که آزمایش های قبل بارداری را با خیالی راحت و به صورت موفقیت آمیز انجام دهید، باید یک آزمایشگاه خوب را انتخاب کنید. وقتی یک آزمایشگاه، کیفیت بالایی داشته باشد، می تواند نتایج را به درستی اعلام کند.
مهم ترین آزمایش هایی که باید قبل از بارداری انجام شوند، شامل آزمایشاتی مانند: تیروئید، دیابت، فشار خون، پاپ اسمیر، سلامت و تعادل هورمون ها، سلامت کبد و… می باشد. هر یک از این آزمایش ها باید متعادل باشند تا روند فرزندآوری با موفقیت انجام شود.
در ادامه آزمایشات لازم را بررسی می‌کنیم.
آزمایش خون برای تشخیص اختلالات ژنتیکی
پزشکان اغلب آزمایش خون را برای تشخیص اختلالات ژنتیکی مانند فیبروز کیستیک (که در آن مخاط غلیظ به اندام‌های بدن آسیب می‌رساند)، بیماری تای ساکس (شرایطی که سلول‌های عصبی بدن را از بین می‌برد) یا صفت داسی (ژنی مرتبط با سلول داسی شکل) توصیه میکنند. انجام این آزمایش های قبل از بارداری بسیار مهم هستند. همچنین باید اختلالات خونی نیز بررسی شوند. ممکن است شما ناقل یک ژن مغلوب باشید. ممکن است همسر شما نیز همان ژن را داشته باشد. در این صورت احتمال دارد که جنین دو ژن مغلوب را دریافت کند و در نهایت با مشکل خاصی مواجه شود. اگر هر دو ناقل یک ژن مغلوب باشید، ممکن است نیاز باشد بارداری را در شرایط آزمایشگاهی انجام دهید تا در صورت نیاز آزمایشهای لازم روی جنین انجام شود و از مشکلات حاد جلوگیری شود.
آزمایش گلوکز
یکی دیگر از آزمایش های قبل از بارداری، آزمایش گلوکز است. بیماران مبتلا به دیابت کنترل نشده ممکن است بارداری را تجربه کنند که در آن جنین بیش از حد رشد می‌کند. همچنین ممکن است نوزاد با قند خون بسیار پایین به دنیا بیاید. این زنان بیشتر در معرض خطر مرده زایی و به دنیا آوردن نوزاد نارس هستند.
به همین دلیل هم بهتر است در صورت داشتن اضافه وزن بالا، تست دیابت بدهید. این آزمایش معمولا به این صورت است که سطح قند خون شما در یک دوره سه ماهه توسط هموگلوبین A1C بررسی میشود تا مشخص شود ناهنجاری وجود دارد یا خیر.
آزمایش عملکرد تیروئید
اگر از کم کاری تیروئید رنج می‌برید و بدن شما هورمون تیروئیدی را که برای رشد طبیعی جنین لازم است تولید نمیکند، ممکن است با خطر محدودیت رشد جنین رو به رو شوید. بنابراین، باید با انجام آزمایش های قبل از بارداری تیروئید، از این نظر مطمئن شوید. اگر هر دو ناقل باشید، باید شرایط ایمن را برای رشد جنین و بارداری انتخاب کنید.
تست پاپ اسمیر
شما باید هر دو الی سه سال یک بار تست پاپ اسمیر بدهید و این تست را در اولویت آزمایش های قبل از بارداری خود قرار دهید. علت انجام این تست آن است که در صورت وجود هر گونه ناهنجاری و نیاز به استفاده از روش بیوپسی، قبل از بارداری اقدامات لازم توسط پزشکان انجام شود.
با توجه به این که در دوران بارداری در ناحیه تست جریان خون افزایش پیدا می‌کند، انجام بیوپسی در دوران بارداری میتواند موجب گرفتگی عضلات و خونریزی زیاد شود.
تست STI یا عفونت‌های مقاربتی
برخی از این عفونت‌ها می‌توانند منجر به ناباروری شوند یا بر سلامت مادر و کودک اثر منفی بگذارند. هم کلامیدیا و هم سوزاک اغلب در حالت عادی تشخیص داده نمی‌شوند زیرا بسیاری از افرادی که این بیماری‌های مقاربتی را دارند، هیچ علامت خاصی ندارند. هر دو عفونت می‌توانند به لوله‌های فالوپ آسیب برسانند و منجر به بیماری التهابی لگن شوند که میتواند منجر به ناباروری شود. این بیماری‌های مقاربتی همچنین می‌توانند بر بارداری و جنین شما تأثیر بگذارند.
کلامیدیا میتواند باعث زایمان زودرس شود و اگر عفونت در حین تولد به کودک شما منتقل شود، نوزاد ممکن است دچار عفونت چشم یا ذات‌الریه شود. سوزاک میتواند منجر به سقط جنین، پارگی زودرس پرده‌ها و زایمان زودرس شود و اگر در حین زایمان به نوزاد شما منتقل شود، میتواند منجر به عفونت‌های خونی چشم، مفاصل یا حتی تهدیدکننده زندگی نوزاد شما شود. این در حالی است که کلامیدیا و سوزاک را می‌توان با آنتی‌بیوتیک‌ها درمان کرد، اما در صورتی که این مشکلات به نوزاد انتقال پیدا کنند، اثرات جبران‌ناپذیر خواهند بود.
سیفلیس هم میتواند اثرات جدی بر سلامتی شما در دوران بارداری داشته باشد. اگر بعد از ۲۰ هفته تشخیص داده شود، خطر زایمان زودرس و ناراحتی جنین افزایش می‌یابد و نوزادانی که با سیفلیس متولد می‌شوند، ممکن است دچار مشکلات سلامتی جدی مانند آسیب مغزی و از دست دادن شنوایی و بینایی شوند؛ اما اگر قبل از هفته ۲۰ درمان دریافت کنید، احتمال زیادی وجود دارد که عفونت به کودک شما منتقل نشود؛ مانند کلامیدیا و سوزاک، سیفلیس را می‌توان با آنتی بیوتیک‌ها درمان کرد.
عفونت‌های ویروسی می‌توانند دردسرساز باشند و به راحتی به جنین انتقال پیدا کنند. آزمایش هپایت بی، هپاتیت سی و HIV از دیگر آزمایش‌هایی است که در این زمینه باید دریافت کنید. در ادامه با جزییات بیشتری آزمایشهای این ویروس‌ها را بررسی می‌کنیم.
آزمایش هپاتیت B و C
هپاتیت بی بیماری عفونی و خطرناک است که به راحتی به نوزاد و حتی پرسنل بیمارستان منتقل میشود. به همین دلیل پیش از بارداری باید آزمایشهای لازم در این زمینه را بدهید و غربالگری شوید.
هپاتیت سی نیز همین گونه است و امکان این وجود دارد که نوزاد در حین زایمان به آن مبتلا شود. برای همین باید قبل از بارداری از این نظر مطمئن شوید و در صورت امکان بیماری را کنترل کنید.
آزمایش HIV
انجام این آزمایش نیز بسیار مهم است. مخصوصا برای افرادی که روابط پرخطر را تجربه کرده‌اند. شدت انتقال این بیماری از دو بیماری پیشین بیشتر است و میتواند از مادر به نوزاد منتقل شود. در صورت عدم انجام اقدامات پیشگیرانه، احتمال انتقال HIV به نوزاد بین ۲۵ تا ۳۰ درصد است.
آزمایش ویتامین D
از نظر ویتامین D هم باید بررسی‌های لازم انجام شود. زنانی که دچار کمبود ویتامین دی هستند، می‌توانند از مکمل‌های لازم استفاده کنند.
آزمایش آبله‌مرغان
آزمایش آبله‌مرغان نشان می‌دهد که آیا مادر در برابر این بیماری مصون خواهد ماند یا خیر. اگر آنتی بادی لازم در بدن شما وجود نداشته باشد، باید واکسن‌های آن را دریافت کنید. این واکسن را نباید در دوران بارداری دریافت کنید. به همین دلیل باید قبل از آن به شما تزریق شود.
آزمایش سرخجه
از دیگر آزمایشهای قبل از بارداری می‌توان به آزمایش آنتی بادی سرخجه اشاره کرد. قبل از بارداری مطمئن شوید که بدن شما این آنتی بادی را دارد. اغلب زنان در عصر کنونی در برابر این بیماری حفاظت شده‌اند و واکسن‌های لازم را دریافت کرده‌اند. به آزمایشهای قبلی خود در این زمینه اکتفا نکنید و آزمایش جدیدی بدهید. ایمنی سرخجه ممکن است در طول زمان کاهش پیدا کند. علاوه بر این، توصیه نمی‌شود که واکسن سرخجه را در دوران بارداری دریافت کنید. این واکسن میتواند برای جنین مشکل‌ساز شود. در نتیجه، این آزمایش نشان می‌دهد که آیا نیاز به واکسن مجدد دارید یا خیر. همچنین باید پس از دریافت واکسن، کمی صبر کنید و سپس برای بارداری اقدام کنید.
تست ادرار
در کنار آزمایشهای خونی، از شما تست ادرار هم گرفته میشود و برای برخی از موارد به هر دو نوع آزمایش نیاز است.
تست‌های بررسی دارویی
بهتر است قبل از اقدام برای بارداری به متخصص زنان و زایمان مراجعه کنید و هر گونه دارویی که مصرف می‌کنید، به او اطلاع دهید؛ زیرا آنها می‌دانند کدام داروها را نباید در دوران بارداری مصرف کرد. آیا جایگزین دیگری دارند؟ آیا دوز دارو باید کم یا زیاد شود؟ آیا مصرف دارو باید قطع شود یا مشکلی برای جنین ایجاد نمیکند؟ آیا قطع دارو، به سلامت مادر ضرر می‌رساند؟ تمامی این پرسش‌ها را پزشک متخصص زنان و زایمان پاسخ می‌دهد.
به عنوان مثال، زنانی که سابقه صرع دارند، داروهای خاصی مصرف میکنند. زنانی که فشار خون بالا دارند، از افسردگی رنج می‌برند و… همگی داروهایی را برای درمان یا کنترل بیماری خود مصرف میکنند که ممکن است جایگزین‌های بهتری برای دوران بارداری داشته باشند. برخی از داروها هم روی تخمک‌گذاری اثر منفی می‌گذارند. در برخی موراد نیاز است آزمایش‌هایی انجام شود تا نوع دارو یا دوز آن تغییر پیدا کند.
بررسی سلامت روان
درست است که برای چک کردن سلامت روان آزمایش خونی و… وجود ندارد اما توصیه میشود پیش از باردار شدن و در حین توجه به سلامت جسمی خود، سلامت روان را هم در نظر بگیرید. بسیاری از زنان از افسردگی رنج می‌برند و چه بسا در زمان بارداری یا بعد از آن نیز دچار این بیماری می‌شوند. این تست صرفا برای زنان نیست. بلکه مردان هم باید از این نظر بررسی شوند. مشکلات روانی گاهی دردها و زخم‌های بیشتری را روی دیگران می‌گذارند.
به مشاور، روان‌شناس یا در صورت نیاز به روان‌پزشک مراجعه کنید تا از این نظر به خوبی بررسی شوید. مادر و پدری که از لحاظ روحی سالم نباشند، نمی‌توانند انسان سالمی را تحویل جامعه دهند. در برخی موارد ممکن است نیاز باشد برای درمان مشکلات روحی خود، دارو مصرف کنید. این داروها می‌توانند بسیاری از مشکلات را رفع یا کنترل کنند. استرس و اضطراب روزمره نیز میتواند به سادگی به جنین منتقل شود و کیفیت بارداری و زایمان شما را تحت تاثیر قرار دهد. در نتیجه، در کنار توجه به جسم، به روح و روان خود هم توجه کنید.
چرا باید آزمایشهای قبل از بارداری را جدی بگیرید؟
آگاهی از آزمایش های قبل بارداری و اهمیت آن به شما شناخت مناسب تری ارائه می دهد و می توانید با شناخت دقیقی اقدام به بارداری داشته باشید و تمام هفته های بارداری را با موفقیت پشت سر بگذارید. لزوم انجام این آزمایش شامل موارد زیر می باشد:
- جلوگیری از بروز مشکلات در حین بارداری برای مادر مانند دیابت بارداری
- جلوگیری از بروز درد شدید و مشکلات مختلف در هنگام زایمان
- جلوگیری از زایمان زودرس
- جلوگیری از تولد نوزاد با نقص مادرزادی
- جلوگیری از سقط جنین
- جلوگیری از مرده زایی
در حقیقت شما با انجام آزمایش های قبل از زایمان می توانید از تمام این احتمالات خطرناک جلوگیری کنید و در این موقعیت می توانید متوجه شوید که آزمایش های قبل از بارداری و اهمیت آن چقدر گسترده و مهم می باشند. پس باید حتماً جدی گرفته شوند و بانوان عزیز قبل از باردار شدن بهتر است که این احتمال را در نظر داشته باشند که شاید ممکن است دچار مشکل خاصی شوند. در نتیجه با انجام آزمایش می توان از بروز هر کدام از این مشکلات به خوبی جلوگیری کرد تا یک نوزاد کاملاً سالم را به دنیا بیاورید و یک زایمان بدون دردسر را تجربه کنید.
آزمایش خون برای تشخیص اختلالات ژنتیکی چگونه انجام می شود؟
آزمایش ژنتیک آزمایشی برای بررسی DNA شما می باشد. DNA عبارت است از بانک اطلاعاتی شیمیایی که دستورالعملهای عملکردهای بدن شما را در خود ذخیره نموده است. آزمایش ژنتیک می تواند موجب آشکار شدن آن دسته از تغییرات (جهش های) ژن های شما شود که ممکن است باعث ناخوشی یا بیماری شوند.
هر چند آزمایش ژنتیک می تواند اطلاعات مهمی جهت تشخیص، معالجه و پیشگیری بیماری فراهم آورد، با این وجود در این موارد محدودیت هایی وجود دارد. به عنوان مثال در صورتی که شما یک فرد سالم باشید، نتیجه مثبت آزمایش ژنتیک حتما به این معنی نیست که شما به یک بیماری مبتلا خواهید شد. از طرف دیگر گاهی در برخی شرایط نتیجه منفی تضمین نمیکند که دچار اختلال خاصی نخواهید شد.
دلیل انجام این آزمایشات
آزمایش ژنتیک نقش تعیین کننده ای در تعیین خطر ابتلا به برخی بیماری ها و همچنین غربالگری و گاهاً درمان پزشکی دارد. انواع مختلفی از آزمایشهای ژنتیکی به دلایل مختلفی انجام می شود، از جمله:
- آزمایش تشخیصی: اگر علائم یک نوع بیماری خاص را دارید و احتمال آن میرود که این علائم در اثر تغییرات ژنتیکی – که گاهی اوقات ژنهای جهش یافته نیز نامیده می شوند – ایجاد شده باشد ، در این حالت آزمایش ژنتیک می تواند این موضوع را روشن کند که آیا به این اختلال مشکوک مبتلا هستید یا خیر. به عنوان مثال، آزمایش ژنتیک ممکن است برای تایید تشخیص فیبروز کیستیک یا بیماری هانتینگتون مورد استفاده قرار گیرد.
- آزمایش پیش بینی کننده و تشخیص بیماری پیش از بروز علائم آن: در صورتی که برای یک عارضه وراثتی سابقه خانوادگی دارید، انجام آزمایش ژنتیکی قبل از بروز علائم بیماری ممکن است نشان دهد که آیا در معرض خطر بروز آن بیماری هستید یا خیر. به عنوان مثال این نوع آزمایش ممکن است برای شناسایی خطر بروز انواع خاصی از سرطان روده بزرگ مفید باشد.
- آزمایش ناقل: اگر برای یک اختلال ژنتیکی – مانند کم خونی سلول داسی شکل یا فیبروز کیستیک – سابقه خانوادگی دارید یا اینکه متعلق یک گروه قومی هستید که در معرض خطر ابتلا به یک اختلال ژنتیکی خاص قرار دارد، شاید بخواهید قبل از به دنیا آوردن بچه آزمایش ژنتیک انجام دهید. آزمایش پیشرفته غربالگری ناقلین (Expanded carrier screening) می تواند ژن های مرتبط با طیف گسترده ای از بیماری های ژنتیکی و جهش ها را تشخیص دهد و می تواند مشخص کند که آیا شما و شریک زندگی شما برای آن عارضه ها ناقل هستید یا خیر.
- آزمایش فارماکوژنتیک: اگر ناخوشی یا بیماری خاصی داشته باشید، این نوع آزمایش ژنتیکی ممکن است به تعیین اینکه چه دارو و چه دوزی برای شما موثرترین و مفید ترین است، کمک کند.
- آزمایش قبل از تولد: اگر باردار هستید، این آزمایش ها می توانند برخی از ناهنجاری های احتمالی موجود در ژن های کودک شما را تشخیص دهد. سندرم داون و سندرم تریزومی ۱۸ دو اختلال ژنتیکی هستند که غالباً به عنوان بخشی از آزمایش ژنتیکی قبل از تولد مورد غربالگری قرار داده می شوند. این کار به طور سنتی با مشاهده مارکرهای (نشانگرهای) موجود در خون یا از طریق انجام آزمایش هایی تهاجمی مانند آمنیوسنتز صورت می گیرد. آزمایش جدید تری به نام تست Cell-free DNA testing یا همان NIPT از طریق آزمایش خون مادر، DNA کودک متولد نشده را مورد بررسی قرار می دهد.
- غربالگری نوزاد: این تست رایج ترین نوع آزمایش ژنتیک است. در ایران نوزادان را برای ناهنجاری های ژنتیکی و متابولیکی خاصی که باعث ایجاد عارضه های خاصی می شوند، آزمایش میکنند. این نوع آزمایش ژنتیکی بسیار مهم است زیرا اگر نتایج نشان دهد نوزاد مبتلا به اختلالی مانند کم کاری تیروئید مادرزادی، بیماری سلول داسی شکل یا فنیل کتونوریا (PKU) است، مراقبت و درمان از این کودک مبتلا میتواند بلافاصله آغاز شود.
- آزمایش پیش از لانه گزینی یا PGD: این آزمایش که همچنین با عنوان تشخیص ژنتیکی قبل از لانه گزینی نیز شناخته می شود، می تواند در هنگام تلاش برای داشتن کودک از طریق لقاح آزمایشگاهی مورد استفاده قرار گیرد. در این آزمایش جنین ها برای ناهنجاری های ژنتیکی مورد غربالگری قرار می گیرند و جنین های فاقد ناهنجاری به امید حصول بارداری در رحم لانه گزینی می شوند.
آزمایش گلوکز چیست؟
آزمایش گلوکز (Glucose) خون برای اندازه گیری سطح گلوکز یا قند خون به کار می رود. گلوکز به عنوان یکی از قندهای ساده و اصلی ترین منبع تامین انرژی بدن محسوب می شود. بدن کربوهیدرات های غذاهای مصرف شده را به گلوکز تبدیل می کند.
آزمایش گلوکز خون اکثراً برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۱، دیابت نوع ۲ و دیابت های بارداری به کار می رود. دیابت بیماری است که در طی آن سطوح گلوکز خون بالا می رود. این مقدار قند موجود در خون غالباً به وسیله هورمونی به اسم انسولین کنترل می شود. البته اگر فردی دیابت داشته باشد، بدنش انسولین کافی را تولید نمی کند، یا انسولین تولید شده عملکرد صحیحی را ایجاد نمی کند.
در این شرایط میزان قند خون افزایش می یابد. در صورتی که این بیماری درمان نشود، بالا بودن میزان قند خون آسیب های جدی را به اندام های بدن تحمیل می کند. در برخی موارد، آزمایش گلوکز خون برای تعیین وضعیت هیپوگلیسمی به کار می رود. این بیماری هنگامی رخ می دهد که سطوح گلوکز خون بیش از حد پایین باشد.
بررسی آزمایش عملکرد تیروئید
تیروئید یک غده کوچک است که در قسمت جلویی پایین گردن شما قرار دارد. غده تیروئید وظیفه کمک به تنظیم بسیاری از فرآیندهای بدن از جمله متابولیسم، تولید انرژی و خلق و خوی را بر عهده دارد.
تیروئید دو هورمون اصلی تولید می‌کند: تری یدوتیرونین (T3) و تیروکسین (T4). اگر غده تیروئید شما به اندازه کافی از این هورمون‌ها تولید نکند، ممکن است علائمی مانند افزایش وزن، کمبود انرژی و افسردگی را تجربه کنید. به این بیماری کم کاری تیروئید گفته میشود. اگر غده تیروئید شما بیش از حد هورمون تولید کند، ممکن است دچار کاهش وزن، اضطراب، لرزش زیاد و احساس سرخوشی و مستی شدید شوید. به این حالت پرکاری تیروئید گفته میشود.
به طور معمول، پزشکی که از بابت میزان هورمون تیروئید شما نگران است، آزمایشهای غربالگری گسترده‌ای مانند T4 یا تست هورمون تحریک‌کننده تیروئید (TSH) را تجویز می‌کند. اگر این نتایج غیرطبیعی برگردد، دکتر شما آزمایشات بیشتری را برای مشخص کردن دلیل این مشکل تجویز می‌کند.
خون‌گیری به منظور تست عملکرد تیروئید
در مورد داروهایی که مصرف می‌کنید با پزشک فوق تخصص غدد صحبت کنید و اگر باردار هستید به پزشک خود اطلاع دهید. برخی از داروها و نیز باردار بودن ممکن است بر نتایج تست عملکرد تیروئید شما تأثیر بگذارد.
خون‌گیری، که تحت عنوان رگ گیری نیز شناخته میشود، روشی است که در آزمایشگاه یا مطب پزشک انجام میشود. وقتی برای آزمایش تیروئید می‌رسید، از شما خواسته میشود که روی یک صندلی راحت بنشینید یا روی تخت دراز بکشید. اگر آستین بلند دارید، از شما خواسته میشود تا آستین خود را بالا بزنید یا بازوی خود را از آستین بیرون بیاورید.
یک تکنسین یا پرستار باند لاستیکی را محکم به دور بازوی شما می‌بندد تا رگ‌ها پر از خون شوند. هنگامی که تکنسین رگ مناسب را پیدا کرد، سوزنی را به زیر پوست و رگ وارد می‌کند. زمانی که سوزن پوست شما را سوراخ می‌کند، ممکن است احساس سوزش تیزی داشته باشید. این تکنسین خون شما را در لوله‌های آزمایشگاهی جمع می‌کند و برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه می‌فرستد.
وقتی تکنسین مقدار خون لازم برای آزمایشات را جمع کرد، سوزن را بیرون می‌کشد و روی محل سوزن فشار می‌آورند تا خونریزی متوقف شود. سپس تکنسین یک باند کوچک بر روی زخم قرار می‌دهد. بلافاصله بعد از خون‌گیری، باید بتوانید به فعالیت های عادی روزمره خود برگردید. این آزمایش خون عوارضی ندارد که در انجام کارهای روزانه به مشکل بخورید.
تست پاپ اسمیر چیست؟
پاپ اسمیر نوعی آزمایش برای خانم‌هاست که برای تشخیص سرطان دهانه رحم انجام میشود. در این آزمایش، سلول‌ها از دهانه رحم جمع‌آوری میشود. دهانه رحم، پایین رحم در بالای واژن قرار دارد. اگر سرطان دهانه رحم به موقع و با انجام تست پاپ اسمیر شناسایی شود، بیمار شانس بیشتری برای درمان خواهد داشت.
علاوه بر این، تست پاپ اسمیر این امکان را به بیمار می‌دهد که هرگونه تغییر غیر طبیعی در سلول‌های دهانه رحم تشخیص داده شود و پزشک از ابتلای بیمار به سرطان در آینده جلوگیری کند. تشخیص زودهنگام این سول‌های غیر طبیعی با آزمایش پاپ اسمیر اولین قدم برای توقف این نوع از سرطان است.
هدف از انجام تست پاپ اسمیر چیست؟
این تست همانطور که برای شما گفته شد به هدف غربالگری سرطان دهانه رحم مورد استفاده قرار می‌گیرد. پاپ اسمیر معمولا همراه با معاینه لگن برای بیمار انجام میشود. در خانم‌های بالای ۳۰ سال ممکن است با آزمایش ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) انجام گیرد.
ویروس HPV نوعی عفونت شایع مقاربتی است که میتواند منجر به سرطان دهانه رحم شود. در برخی از مواقع آزمایش HPV ممکن است به جای تست پاپ اسمیر انجام گیرد.
سخن پایانی
شما در این مقاله با مهمترین آزمایشهای پیش از بارداری آشنا شدید. همچنین از اهمیت انجام این آزمایش ها آگاه شدید. اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توس ما جواب داده شود.
سوالات متداول
واکسیناسیون باید طبق برنامه ریزی های کشوری صورت پذیرد و اگر حدود ۱۰ سال بیشتر از تزریق واکسن کزاز در فرد گذشته باشد؛ لازم است مجدد واکسیناسیون انجام شود.
در صورتی که شدت عفونت به قدری باشد که قاعدگی و توانایی بارداری فرد تحت تاثیر قرار گیرد بله. ولی در کل توصیه می شود قبل از اقدام به بارداری، هرگونه عفونت در ناحیه ی تناسلی برطرف شود.
