افزایش وزن کودک در برخی از موارد نکته‌ای مهمتر از قد کشیدن است. این موضوع در صورتی است که بیشتر خانواده‌ها نگران قد کشیدن کودک هستند تا اینکه نگران وزن گرفتن او باشند.این موارد معمولا لاغری کودک را به همراه دارد که در این شرایط تغذیه اصولی حرف اول را می‌زند. در این مقاله راهکارهای تغذیه‌ای برای افزایش وزن کودک را بیان خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
- چگونه بدانیم که وزن کودک کمتر از حد نرمال است؟
- اگر وزن کودک کمتر از حد نرمال باشد چه عوارضی دارد؟
- علت پایین بودن وزن کودک چیست؟
- علت کم بودن اشتهای کودک چیست؟
- چه عواملی به افزایش وزن کودکان کمک می‌کند؟
- معرفی 6 راه کاملا موثر و سالم برای افزایش وزن کودک
- سخن پایانی و سوالات متداول
چگونه بدانیم که وزن کودک کمتر از حد نرمال است؟
تعیین وزن و قد کودک در چکاپ‌های دوره‌ای و معاینات پزشکی مشخص می‌شود. پزشک بر اساس فرمول شاخص توده بدنی یا BMI مخصوص کودکان و مقایسه آن با گروه همسالان، لاغر بودن کودک را تشخیص می‌دهد. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله مراحل دندان در آوردن کودک را بخوانید.
اگر وزن کودک کمتر از حد نرمال باشد چه عوارضی دارد؟
معمولاً این کودکان از نظر عملکرد ذهنی دچار افت محسوس می‌شوند و قدرت حافظه و تمرکز آنها به دلیل عدم سوخت‌رسانی کافی به مغز تحت تأثیر قرار می‌گیرد.
این کودکان انرژی کمتری در طول روز دارند و نسبت به سایرین بیشتر دچار زودرنجی و بدخلقی هستند. از مشکلات دیگری که در این کودکان بروز می‌کند ابتلای مکرر به بیماری‌های ویروسی و باکتریایی مثل آنفولانزا و گلودرد است. ضعیف شدن بدن و کاهش قدرت سیستم ایمنی، یکی از علت‌های مبتلا شدن به عفونت‌های مکرر است.
علت پایین بودن وزن کودک چیست؟
لاغر بودن کودک و نرسیدن به وزن مناسب چندین علت دارد که مهمترین آنها به شرح زیر است:
- نخوردن غذای کافی
- جنب‌وجوش بالا و سوزاندن کالری زیاد
- ابتلا به عفونت‌های مزمن و تکرارشونده
- وجود بیماری‌های زمینه‌ای مثل پرکاری تیروئید
علت کم بودن اشتهای کودک چیست؟
کم بودن اشتهای کودک دلایل مختلفی دارد و همیشه نشانه اختلال یا بیماری نیست. پزشک اطفال با تشخیص علت کم‌اشتهایی کودک و با تجویز مکمل و یا داروی مناسب مشکل او را برطرف می‌کند. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله علاقه‌مند کردن کودکان به خوراک سالم را بخوانید. شایع‌ترین علت‌های کم‌اشتهایی کودکان به شرح زیر است:
کمبود روی
عنصر روی یکی از محرک‌های مهم اشتها در کودکان است. کمبود روی یکی از علل شایع کم‌اشتهایی در کودکان به‌حساب می‌آید. در موارد لازم، با تجویز شدن شربت‌های حاوی روی، اشتهای کودک تقویت‌شده و رسیدن به وزن دلخواه تسریع می‌شود. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله درمان فوری تنبلی چشم کودکان را بخوانید.
عادت کردن بدن به انرژی پایین
در کودکانی لاغراندام به دلیل تنظیم شدن سوخت‌وساز بدن در یک قالب مشخص و کم انرژی، اشتها و متعاقب آن دریافت کالری از مواد غذایی کاهش چشمگیری دارد. در چنین شرایطی پزشک با تجویز شربت‌های اشتهاآور و یا مکمل‌های غذایی، توانایی کودک در جذب کالری را تغییر داده و به‌این‌ترتیب به افزایش وزن او کمک می‌کند.
چه عواملی به افزایش وزن کودکان کمک می‌کند؟
در اغلب شرایط می‌توان با ایجاد تغییرات کوچک اما مؤثر در غذای کودک او را به خوردن وعده‌های غذایی تشویق کرد. نکات زیر از کلیدی‌ترین روش‌های افزایش وزن در کودکان است:
- مواد غذایی و نوشیدنی‌هایی را انتخاب کنید که پرکالری و تقویت‌کننده باشند
- علاوه بر سه وعده غذایی سعی کنید دو میان وعده نیز به برنامه غذایی کودک اضافه کنید
- از غذاهای پرانرژی و با پروتئین بالا مثل گوشت، مرغ و ماهی بیشتر در وعده‌های غذایی استفاده کنید
- استفاده از شیر پرچرب، پنیر و خامه در وعده صبحانه توصیه می‌شود
- نوشیدنی‌های پرانرژی مثل میلک شیک و اسموتی میوه‌ای برای کودک تهیه کنید
- قبل از وعده غذایی از خوردن تنقلات خودداری گردد تا مانع از کم شدن اشتهای کودک شود
- قبل از صرف غذا و حین غذا خوردن از مصرف آب خودداری شود چراکه باعث پر شدن معده و درنتیجه کاهش اشتها می‌شود
معرفی 6 راه کاملا موثر و سالم برای افزایش وزن کودک
راهکارهای تغذیه‌ای، مهمترین راهکارهایی هستند که می‌توان برای بالا بردن وزن کودک به کار برد. در ادامه مهمترین راهکارهای تغذیه‌ای را عنوان کرده‌ایم.
1. نوشیدنی‌های مفید، مقوی و کالری بالا
در اکثر موارد گفته می‌شود کودکان بیشتر نوشیدنی‌ها را دوست دارند تا اینکه وعده‌های غذایی را مصرف کنند.شما باید از این فرصت استفاده کنید و برای کودکان نوپا یا در سنین پیش دبستانی، از نوشیدنی‌های پرکالری و در عین حال مفید و مقوی استفاده کنید. گزینه‌های زیر بهترین موارد هستند:
- آبمیوه‌های طبیعی که علاوه بر تامین ویتامین و مواد مغذی به رشد آنها کمک می‌کند.
- شیر با چربی 2 درصد گزینه‌ای است که علاوه بر رشد قد و تقویت استخوان‌های آنها، به افزایش وزن کودک نیز کمک می‌کند.
2. غذاهای مقوی برای وزن گرفتن کودک
برای اینکه بتوانید علاوه بر بالا رفتن وزن کودک، سلامت آن را نیز تضمین کنید، باید تنوعی از غذاهای سالم را در برنامه غذایی داشته باشید.
تغذیه کودک با غذاهای سالم
وقتی می‌گوییم غذاهای پرانرژی و مقوی، لازم است موارد زیر را شامل شود:
- منابع پروتئینی برای رشد و تکامل بافت‌ها
- چربی‌ها برای جذب ویتامین و تنظیم سوخت و ساز بدن
- ویتامین‌ها برای سلامت بدن و تقویت سیستم ایمنی
- کربوهیدرات‌ها برای تامین انرژی
- فیبر و املاح معدنی
این ترکیبات در انواع میوه‌ها، سبزیجات و لبنیات وجود دارند. این موارد می‌توانند کالری‌های مفید و مواد مغذی متعادلی را به بدن برسانند.
دریافت مقدار متعادل مواد غذایی
با وجود چنین مواد مغذی در برنامه غذایی، قطعا کودک وزن متعادل را خواهد داشت و رشد مناسبی حاصل خواهد شد. اما نکته مهم به مقدار مواد غذایی دریافتی مربوط می‌شود. نباید افراط و تفریطی عمل کرد.لازم است هر سه وعده‌های غذایی با مقدار متعادلی مصرف شوند. پیشنهاد می‌کنیم در ابتدای راه تنظیم چنین مواردی را به متخصص تغذیه بسپارید.
3. افزایش کالری برای افزایش وزن کودک
برای افزایش غذای دریافتی کودک، بهتر است خوراکی‌های سالم و مختلف را در وعده‌های مختلف برای او در نظر بگیرید.چاشنی‌ها می‌توانند گزینه‌های خوبی برای دریافت کالری بیشتر باشند. انواع چاشنی افزایش اشتها و ولع به خوردن بیشتر در کودکان را می‌تواند به همراه داشته باشند اما بهتر است متعادل مصرف شوند:
- پنیر خامه‌ای
- کره بادام زمینی
- کره
- انواع مرباها
- شیره توت، انگور، انجیر یا خرما
برای اینکه مصرف خوراکی‌ها بیشتر شود، باید کودک را آزاد بگذارید تا گزینه مورد نظر را خود او انتخاب کند. البته در این بین لازم است بگوییم برای افزایش وزن کودک به راهکارهای غلط رو نیاورید. گزینه‌های سالمتر را در دسترس او قرار دهید و طعم‌های لذیذ را ایجاد کنید.
4. افزایش وزن کودک با میان وعده‌های سالم
میوه‌ها، مغزها و لبنیات در کنار هم می‌توانند میان وعده‌ای عالی باشند.به هیچ وجه نباید برنامه غذایی کودک طوری باشد که در آن میان وعده نداشته باشد. وقتی وعده‌های اصلی غذایی در کنار میان وعده‌های برنامه ریزی شده مصرف شوند، قطعا روزانه کودک کالری بیشتری دریافت خواهد کرد.
حتی توصیه می‌کنیم برای میان وعده در مدرسه کودکان هم از خوراکی‌های مفید خانگی استفاده کنید. به شکل پک‌های خوشمزه، میان وعده‌های خانگی تهیه کنید و برای صبح تا عصر کودک که در مدرسه است، قرار دهید.مدرسه انرژی زیادی را از آنها می‌گید؛ قطعا خوراکی‌ها را استفاده خواهند کرد. از گزینه‌های زیر برای میان وعده‌های کودکان میتوانید استفاده کنید:
- ساندویچ‌های سرد با مرغ
- انواع میوه‌ها
- سیب زمینی آبپز به همراه مقداری پنیر
- کیک و کلوچه‌های کشمشی و خرمایی خانگی یا حتی حاضری
- شیرهای پرچرب
5. هیچکدام از وعده‌های اصلی را نباید حذف کرد
مراقب باشید کودک هیچ کدام از وعده‌های اصلی غذایی را از دست ندهد.صبحانه یکی از مهمترین وعده‌های غذایی کودکان است که نباید به هیچ وجه از دست رود. صبحانه برای انرژی داشتن کودک و انجام فعالیت روزانه کودک کاملا ضروری است.صبحانه برای افزایش وزن کودک وعده‌ای بسیار تاثیرگذار است. در این وعده میتوانید از مواد غذایی زیر استفاده کنید:
- انواع غلات کامل و نان تست
- ساندویچ کره بادام زمینی با کمی عسل
- شیر
پیشنهاد می‌کنیم برای مواقعی که کودک بعد از نوش جان کردن وعده‌های غذایی، باز احساس گرسنگی کرد، از موارد زیر استفاده کنید:
- سالاد میوه
- بستنی‌های ترکیب شده با اسلاید موز یا میوه‌های دیگر
- مغزها و آجیل (به اندازه یک مشت)
6. از متخصصین مشورت دریافت کنید
در برخی از موارد، بعضی از مشکلات جسمانی، روحی و حتی محیطی باعث لاغری افراطی کودک می‌شود.در صورتی که راهکارهای طبیعی نتیجه نداد، بهتر است حتما از متخصصین تغذیه برای کنترل این وضعیت مشورت دریافت کنید تا مشکل را از ریشه برای کودک درمان کنند.متخصصین موانع افزایش وزن کودک را به خوبی تشخیص می‌دهند و مواردی همچون برخی از اختلالات روحی، غم و اندوه، استرس و اضطراب و بسیاری از موارد دیگر که ممکن است در تغذیه کودک اختلال ایجاد کرده باشد را به خوبی تشخیص می‌دهند و راه درست افزایش وزن را تجویز می‌کنند.
سخن پایانی
شما در این مقاله با روش های اصولی برای افزایش وزن کودکان آشنا شدید.همچنین از اهمیت توجه به وزن کودکان آگاه شدید.اگر سوال یا نظری دارید آن را رد کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
مکمل‌های غذایی برای کودکان در جذب کالری بیشتر و وزن گیری مؤثر هستند. در معاینات پزشکی، بر اساس صلاحدید پزشک می‌توان از شربت‌های اشتهاآور، مولتی‌ویتامین‌ها و یا مکمل‌های غذایی استفاده کرد.
توصیه می‌شود تمام کودکان به‌صورت دوره‌ای معاینه شوند. مشکلات زمینه‌ای عامل تغییر یافتن الگوی غذایی و بی‌میلی کودک به غذا، توسط پزشک اطفال قابل‌تشخیص است. بعضی از الگوهای رفتاری و مشکلات تغذیه‌ای ناشی از اختلالات متابولیسمی است که باید به‌موقع درمان گردد.
