سونوگرافی آنومالی جنین یک آزمایش روتین قبل از زایمان است که معمولاً در هفته‌های ۱۸ تا هفته ۲۰ بارداری به منظور بررسی اندازه و عملکرد اندام‌های جنین انجام میشود. تجویز آزمایش آنومالی بستگی به تشخیص پزشک دارد و معمولاً این سونوگرافی جهت چکاپ جنین توصیه میشود. این سونوگرافی یکی از راه‌های مهم برای پی بردن به هرگونه نقص و ناهنجاری مادرزادی و ژنتیکی در جنین است. در این مقاله به اطلاعات در مورد سنوگرافی آنومالی می پردازیم. با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
- سونوگرافی آنومالی چیست؟
- در اسکن آنومالی چه چیزهایی دیده می شود؟
- سونوگرافی آنومالی چه اطلاعاتی در اختیار پزشک قرار می‌دهد؟
- چه بیماری‌هایی در سونوگرافی آنومالی مشخص می‌شوند؟
- در صورت وجود علائم و مشکلات در اسکن چه کاری باید انجام داد؟
- بهترین زمان انجام سونوگرافی آنومالی اسکن چه موقع است؟
- نحوه انجام سونوگرافی آنومالی چگونه است؟
- چه تعداد دفعاتی میتوان سونوگرافی آنومالی انجام داد؟
- عوارض سونوگرافی آنومالی چیست؟
- سخن پایانی و سوالات متداول
سونوگرافی آنومالی چیست؟
سونوگرافی آنومالی ، نوعی اسکن سه بعدی است که در اواسط بارداری انجام شده و سلامت کودک و رحم را از نزدیک بررسی می کند.در طی این اسکن بررسی می شود که آیا جنین به طور طبیعی رشد کرده است و همچنین به محل جفت نگاه می کند.
اگرچه این اسکن را اغلب اسکن ۲۰ هفتگی می نامند اما پزشک ممکن است بین ۱۸ تا ۲۰ هفته به اضافه شش روز آن را تجویز کند.در این نوع سونوگرافی صورت و دستان کودک در ۲۰ هفتگی به مادر نشان داده می شود. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله ورزش کردن در دوران بارداری را بخوانید. این تصاویر می تواند واقعا با هیجان همراه باشد.هدف اصلی از این اسکن بررسی رشد طبیعی جنین می باشد .
در اسکن آنومالی چه چیزهایی دیده می شود؟
در صورتی که مادر در دوران بارداری خود سونوگرافی انجام نداده باشد ، این اسکن بررسی می کند که آیا فقط یک نوزاد وجود دارد یا بیشتر و تاریخ تولد نوزاد را نیز تعیین می کند.متخصص سونوگرافی قبل از اینکه با جزئیات به جنین نگاه کند به ضربان قلب کودک و قسمت هایی از بدن او مانند صورت و دستان اشاره خواهد کرد.ممکن است تشخیص و اعضای بدن کودک برای مادر دشوار باشد. زیرا متخصص سونوگرافی به آنها به صورت مقطعی نگاه می کند .استخوان های جنین در این اسکن سفید به نظر می رسند و بافت نرم او خاکستری و لکه دار و مایع آمنیوتیک اطراف جنین سیاه به نظر می‌رسد.
سونوگرافی آنومالی چه اطلاعاتی در اختیار پزشک قرار می‌دهد؟
سونوگرافی آنومالی یک اسکن اولتراسوند مبتنی بر امواج صوتی است که تمام اندام‌ها و بافت‌های جنین را بررسی می‌کند، ازجمله:
- سر و مغز
- ستون فقرات
- حفره شکمی
- قلب
- معده
- کلیه و مثانه
- دست و پا
- جفت
- بند ناف
- مایع آمنیوتیک
تکنسین سونوگرافی، با استفاده از اطلاعات ثبت‌شده در دستگاه سونوگرافی سن جنین را تخمین می‌زند. در این آزمایش ضربان و ریتم قلب نیز بررسی میشود و همچنین خواهید فهمید که آیا چندقلو باردار هستید یا خیر. مطلع شدن از جنسیت جنین نیز یکی دیگر از مزایای سونوگرافی آنومالی است. سونوگرافی آنومالی یک روش ایمن و آسان برای ارائه اطلاعات در مورد جنین است. اطلاعات حاصل از این آزمایش می‌تواند به شما اطمینان دهد که فرزند شما در وضعیت سلامتی مطلوبی قرار دارد و از عوارض و نقایص احتمالی به دور است.
چه بیماری‌هایی در سونوگرافی آنومالی مشخص می‌شوند؟
خاطر نشان میشود که اغلب، جواب سونوگرافی آنومالی طبیعی است و جنین مشکلی ندارد اما در درصد کمی از موارد ممکن است نقص اندام دیده شود. در این بخش از مقاله فهرستی از نقایص احتمالی که بیشترین شیوع را در سونوگرافی دارند آماده شده است، ازجمله:
- شکل و ساختار سر و مغز جنین چک میشود. در این مرحله مشکلات مغزی مثل آنانسفالی (عدم تشکیل مغز) که به‌ندرت رخ می‌دهند، قابل‌مشاهده است
- صورت جنین برای بررسی شکاف کام یا لب بررسی میشود. البته شکاف کام در داخل دهان نوزاد قرار دارد و به‌سختی دیده میشود
- ستون فقرات جنین هم به‌صورت طولی و هم مقطعی ارزیابی میشود تا اطمینان حاصل گردد که تمام استخوان‌ها در یک راستا قرار دارند. انواع مشکلات ستون فقرات مثل اسپینا بیفیدا در این مرحله قابل‌تشخیص است
- قلب جنین ازنظر دهلیز و بطن بررسی میشود تا ناهنجاری‌های احتمال آشکار گردد. دریچه‌ها باید با هر ضربان قلب باز و بسته شوند. در سونوگرافی همچنین سیاهرگ‌ها و شریان‌های اصلی که خون را به قلب جنین می‌برند و از آن خارج می‌کنند، چک می‌شوند
- کودک همواره مقداری از مایع آمنیوتیک را می‌بلعد که در معده او به‌صورت حباب‌های سیاه است. البته این حالت طبیعی است و ناهنجاری محسوب نمی‌شود
- کلیه‌های جنین بررسی می‌شوند تا جریان آزادانه ادرار به مثانه سنجیده شود. اگر مثانه جنین خالی باشد در طول اسکن پر میشود و به‌راحتی میتوان در سونوگرافی آن را مشاهده کرد
- مشکلات مادرزادی قلب با دقت ۶۰ درصدی بررسی میشود
- فتق دیافراگم (نقص دیافراگم بین ریه و شکم) با دقت ۶۰ درصدی بررسی میشود
علاوه بر موارد بالا، در اسکن آنومالی قسمت‌هایی از بدن جنین اندازه‌گیری میشود تا میزان رشد آنها سنجیده شود، ازجمله:
- اندازه دور سر (HC)
- اندازه دور شکم (AC)
- طول استخوان ران (FL)
در صورت وجود علائم و مشکلات در اسکن چه کاری باید انجام داد؟
حدود ۱۵ درصد اسکن ها دوباره باید انجام شود و اکثر مشکلاتی که نیاز به اسکن مکرر دارند جدی نیستند.رایج ترین دلیلی که باعث می شود انجام دوباره اسکن تجویز شود این است که سونوگرافیست ممکن است هر آنچه را که لازم است ببیند را ندیده است .این مسئله ممکن است به این دلیل باشد که جنین در وضعیت مناسبی قرار نداشته و یا مادر دارای اضافه وزن باشد ، در این صورت اسکن باید در هفته ۲۳ بارداری تکرار شود.
در صورتی که سونوگرافیست مشکلی را در جنین پیدا کرد یا به آن مشکوک شد باید طی ۳ تا ۵ روز اسکن درجای دیگر تکرار شود .اگر متخصص تشخیص دهد که جنین از نظر قلبی مشکل دارد ، از شما می خواهد که برای انجام اکو از جنین آماده شوید تا نگاهی دقیق به قلب جنین بیندازد.
بهترین زمان انجام سونوگرافی آنومالی اسکن چه موقع است؟
سه ماهه دوم بارداری از هفته 14 بارداری آغاز می شود و تا هفته 28 ادامه می یابد. از آنجا که بر اساس قوانین سقط درمانی با محاسبۀ تاریخ اولین روز قاعدگی فقط تا هفته ی ۱۹ امکان‌پذیر است، اسکن آنومالی بین هفته های 16 تا 18 بارداری انجام می شود تا در صورت وجود مشکلی که نیاز به ختم بارداری دارد، این امکان برای والدین وجود داشته باشد تا قانونی اقدام کنند.
نحوه انجام سونوگرافی آنومالی چگونه است؟
این اسکن بسیار ساده و راحت است و مدت زمان آن نیز کوتاه می‌باشد. برای انجام این کار نیازی به ناشتا بودن یا پر بودن مثانه نیست. در این سونوگرافی بعد از زدن ژل مخصوص روی پوست شکم، یک پروب (دسته مخصوص سونوگرافی برای تصویر برداری) روی شکم حرکت می‌کند تا بدن کودک را به‌طور کامل بررسی نماید.
بعد از انجام این کار یک تصویر سیاه و سفید بزرگ از جنین روی مانیتور متصل به دستگاه نمایش داده میشود. این اسکن شما را اذیت نمی‌کند و تنها ممکن است حین انجام سونو برای نمایش بهتر از تصویر جنین کمی فشار روی شکم ایجاد نماید.
چه تعداد دفعاتی میتوان سونوگرافی آنومالی انجام داد؟
این مسئله کاملاً بستگی به نتیجه معاینات پزشک دارد که با در نظر گرفتن به عوامل مختلفی مثل نتیجه آزمایش‌ها و شرایط بدنی مادر مشخص میشود. اگر پزشکی تشخیص دهد که شرایط مادر حساس است امکان دارد ماهی یک بار دستور سونوگرافی دهد.
در صورت طبیعی بودن شرایط، یک‌بار در همان هفته 8 جنین، بار دوم از هفته 11 تا 14 جهت تست سونوگرافی غربالگری سه ماهه اول، بار سوم بین هفته 15 تا 22 برای تست غربالگری خون که البته یک بار هم همزمان با بار دوم سونوگرافی صورت می‌گیرد و بار چهارم در آخرین ماه بارداری برای تعیین موقعیت قرارگیری جنین در بدن صورت می‌گیرد. جنین معمولاً می‌بایست سر به سمت پایین در رحم قرار گرفته باشد.
عوارض سونوگرافی آنومالی چیست؟
انجام سونوگرافی آنومالینه تنها برای مادر و جنین هیچ ضرری ندارد بلکه در یافتن مشکلات جنین نقش بسزایی دارد.
سخن پایانی
شما در این مقاله با سونوگرافی آنومالی آشنا شدید.همچنین از کاربرد و نحوه ی انجام آن آگاه شدید.اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
بعضی از کلینیک‌ها از شما می‌خواهند که یک ساعت قبل از آزمایش ۳ لیوان آب بنوشید و از ادرار کردن خودداری کنید. علت این قوانین قبل از سونوگرافی این است که پربودن مثانه موجب به‌دست‌آمدن تصاویر واضح‌تر از جنین میشود. هنگام رزرو نوبت از کلینیک‌ها شرایط قبل از آزمایش را از آنها سوال کنید.قبل از اسکن آنومالی میتوانید به‌طورمعمول غذا و نوشیدنی‌های معمول روزانه خود را میل نمائید و نیازی به ناشتا بودن نیست.
چین نوکال (Nf) یک چین طبیعی پوست است که در پشت گردن جنین در سه‌ماهه دوم بارداری دیده میشود. افزایش ضخامت غیرطبیعی Nf یک معیار برای پی بردن به ناهنجاری‌های تکاملی در جنین است و در سونوگرافی‌های معمول در سه‌ماهه دوم بارداری اندازه‌گیری میشود. اگر ضخامت Nf در سونوگرافی آنومالی بالای ۶ میلی‌متر باشد، غیرطبیعی محسوب میشود. از مشکلاتی که از طریق سنجش چین نوکال (Nf) در سونوگرافی قابل‌تشخیص است میتوان به سندرم ترنر، بیماری قلبی مادرزادی، سندرم نونان، سندرم کلیپل فایل (کوتاهی گردن)، سندرم زلوگر، سندرم کامینگ و سندرم رابرت اشاره کرد.
